Quả nhót cùng với bát muối ớt là món ăn phụ được hội chị em yêu thích mỗi khi vào mùa. Ngoài lấy quả ăn, lá, rễ, hạt của quả nhót đều được xem là vị thuốc chữa trị bệnh trong y học cổ truyền. Bài viết sau đây, https://Kenh13.vn sẽ cùng bạn tìm nắm rõ hơn về công dụng của nhót đối với sức khỏe.
Nhót là cây gì
Cây nhót còn có cách gọi khác là hồ đồi tử, lót, bất xá,… Tên quốc tế là Elaegagnus latifolia L. thuộc họ Nhót (Elaegnaceae).
Là cây bụi có cành trườn, có gai, dài tới 7m. Toàn bộ thân cây, mặt sau quả và lá đều có một lớp vảy trắng hình tròn xếp sát nhau. Khi qủa còn non thì lớp vảy này bám dày và chắc, nhưng khi quả chín thì lớp vảy này xếp mỏng và dễ bong hơn khi chà xát.
Quả nhót có hình bầu dục, bên ngoài có nhiều lớp vảy, tiếp tới là lớp thịt và sau cuối là hạt, khi chín quả có màu đỏ bóng. Nhót có thể ăn khi xanh hoặc chín, khi ăn nên chà xát lớp vỏ ngoài cho bong hết vảy, vì lớp vảy này sẽ làm đau họng.
Phân bố và thu hái quả nhót
Nhót được trồng chủ yếu ở khu vực miền Bắc nước ta. Có thể hái quả nhót xanh để ăn kèm với rau, hoặc muối ớt. Hoặc thu hái khi chín. Ngoài sử dụng quả để ăn, toàn bộ các bộ phận khác của cây đều được sử dụng làm thuốc.
Thành phần hóa học của quả nhót
Thành phần của quả nhót gồm: Nước 92%, glucid 2,1%, protid 1,25%, axit hữu cơ 2%, cellulose 2,3%, canxi 27mg, photpho 30mg, sắt 0,2 mg.
Trong lá nhót có chứa nhiều tamin, polyphenol, saponozit.
Trong y học cổ truyền, quả nhót có vị chua, chat, tính bình, vào các kinh phế đâi tràng, có công dụng chữa ho, tiêu đờm, chữa lỵ, tiêu chảy…
Lá nhót có công dụng có thể sử dụng tươi hoặc phơi khô, có tính kháng khuẩn, chữa lỵ, cảm sốt,…
Rễ nhót thường được đào vào khoảng tháng 9-10, có tính bình, vị chua, có công dụng cầm máu, giảm đau.
Tác dung của cây nhót
1. chữa trị phong thấp, đau nhức xương khớp
Lấy 120g rễ nhót, 60g hoàng tửu, 50g chân giò lợn, cho toàn bộ vào nồi hầm nhừ và ăn trong ngày.
2. Chữa ho ra máu, chảy máu cam
Lấy 16g rễ nhót khô sao đen, sắc lấy nước uống. Hoặc phối hợp rễ nhót, cỏ nhọ nồi, ngãi điệp và trắc bách diệp, mỗi vị một lượng bằng nhau, sao đen sắc lấy nước, ngày uống 3 lần trước khi ăn 1,5 tiếng. Mỗi ngày 1 thang. trong lúc sử dụng thuốc, nên kiêng đồ nóng như rượu, bia, ớt,…
3. Chữa lỵ trực khuẩn và tiêu chảy
Lấy 30g lá nhót tươi (12g lá nhót khô), sao vàng, đun với 400ml nước cho tới khi còn 100ml, chia uống 2 lần trong ngày, trước khẩu phần ăn. Liệu trình 2-3 tuần cho tới khi thuyên giảm.
4. Chữa ho
Lấy 10 quả nhót xanh, 10 quả quất và 10g trần bì, sắc lấy nước uống 3 lần trong ngày, mỗi ngày 1 thang.
5. Ho ra máu
Lấy 24g lá nhót tươi hãm với nước sôi như trà, cho thêm khoảng 15g đường vào, đợi tới khi nguội, uống sau khẩu phần ăn. Ngày 1 thang, chia 2 lần uống trong ngày.
6. Cầm máu
Lấy 1 nắm lá nhót tươi rửa thật sạch, nghiền nát đắp vào vết thương để cầm máu.
7. chữa trị kinh nguyệt ra nhiều
Lấy 30-60g rễ nhót sắc lấy nước uống sau khẩu phần ăn.
8. Trị hen phế quản, ho nhiều đờm
Lấy 6g lá nhót, 12g lá táo ta sao vàng nghiền nát, 6g hạt củ cải và 6g hạt cải bẹ sao vàng, giã dập đưa vào túi vải. Cho toàn bộ vào sắc kỹ lấy nước, chia uống 3 lần trước khẩu phần ăn. Liệu trình 2-3 tuần cho tới khi thuyên giảm.
Hoặc sử dụng lá nhót sao vàng, tán bột mịn, mỗi lần hòa 4g vào nước cơm nóng để uống, chia uống 2 lần trong ngày. Liệu trình 2 tuần liên tục.
9. Chữa tiêu chảy
Lấy 10 quả nhót xanh, 4g rễ cây nhót , 2g rễ cây mơ, sắc lấy nước uống 3 lần trong ngày, mỗi ngày 1 thang.
10. Chữa gan lách sưng đau
Lấy 10g hạt nhót giã nhỏ trộn với 8g nghệ đen, đem sắc lấy nước uống hằng ngày.
11. Trị ho, nghẹt thở
Lấy 6-12g quả nhót, sắc nước uống hoặc hãm như trà, uống hằng ngày 1 thang cho tới khi bệnh thuyên giảm.
12. Chữa viêm xoang
Lấy 1 lượng bằng nhau hoa nhót và búp cây đa lông, nghiền nhỏ. Mỗi lần lấy 8g uống với rượu nhạt (độ thấp), ngày uống 2 lần.
13. Chữa hen phế quản
Lấy 10g quả nhót, 6g tỳ bà điệp, 6g hoa cúc bách nhật, đem hãm với 400ml nước, sắc kỹ còn 200ml, chia uống 3 lần trong ngày. Liệu trình 5-1 tuần.
14. Bị ong đốt, rắn cắn
Lấy 1 nắm lá nhót tươi rửa thật sạch, nghiền nát vắt lấy nước cốt uống với rượu và bã sử dụng để đắp vào vết thương.
15. chữa trị bệnh vàng da (hoàng đản)
Lấy 15-18g rễ cây nhót sắc lấy nước uống trong ngày.
16. Phụ nữ sau sinh đau bụng, tiêu chảy cùng thức ăn không tiêu hóa được
Sắc 60g rễ cây nhót với 30g đường đỏ, lấy nước uống trong ngày.
17. Chữa phù thũng sau sinh
Cho 12g rễ cây nhót, 12g ích mẫu thảo vào đun lấy nước, pha thêm chút đường đỏ, chia uống trong ngày.
18. Chữa kiết lỵ mạn tính
Lấy 7 quả nhót chín, 25g lá mơ lông, 10g lá khổ sâm, sắc lấy nước chia uống 3 lần trong ngày, mỗi ngày 1 thang. Liệu trình 7-10 ngày.
19. Bị eczema
Lấy 1 nắm rễ cây nhót, sắc lấy nước rửa chỗ bị bệnh. Tùy vào vùng da bị bệnh nhiều mà tăng lượng rễ cây.
20. Chữa mụn nhọt, ghẻ lở
Lấy rễ nhót rửa thật sạch, cắt nhỏ phơi khô đun nước tắm.
21. Chữa lao phổi ho ra máu
Lấy 24g lá nhót tươi, hãm như trà rồi cho thêm 15g đường hòa tan, ngày uống 2 lần sau khẩu phần ăn.
22. Đau họng khó nuốt, thổ huyết
Sắc 30g rễ nhót lấy nước uống trong ngày.
để mắt tới khi sử dụng cây nhót
- Loại quả này không thích hợp với trẻ dưới 1 tuổi, và những trẻ lơn hơn cũng nên hạn chế do độ chua của nhót sẽ làm tác động tới dạ dày và hệ tiêu hóa của trẻ.
- Tính axit cao có thể làm tăng cơn đau dạ dày, vì vậy những người bị viêm loét dạ dày cũng không nên ăn quả này nhiều.
- Những người mắc chứng táo bón xen lẫn với tiêu chảy, đầy bụng, đầy hơi,… cũng nên kiêng loại quả này
- Các bài thuốc từ lá và rễ nhót không được ứng dụng cho phụ nữ có thai.
- Tránh nhầm lẫn với vị thuốc nhót tây, thường mọc hoang hoặc trồng nhiều ở Cao Bằng, Lạng Sơn,… cao 6-8m, lá hình mác, có răng cưa, phía dưới mặt lá có nhiều lông xám hay vàng nhạt.
một vài bài thuốc nói trên chỉ mang tính chất tham khảo cụ thể tại trang web:https://Kenh13.vn/: cụ thể tại trang web:https://Kenh13.vn/:, trước khi ứng dụng chữa trị bệnh nên hởi ý kiến và hướng dẫn của thầy thuốc.
